Рубрика: Էկոլոգիա

Հայաստանի բնակչության 29.4%-ը կամ 880 հազար մարդ պաշտոնապես համարվում է աղքատ: Սա 2016թ. տվյալների համաձայն, ինչը նշանակում է, որ երկրի յուրաքանչյուր երեք քաղաքացուց մեկն աղքատ է: Ըստ Հայաստանի Ազգային վիճակագրական ծառայության (ԱՎԾ) մեթոդաբանության՝ Հայաստանում աղքատությունը որոշվում է սպառման (ծախսի), այլ ոչ թե եկամտի մակարդակով: Աղքատության մակարդակը ներկայացվում է երեք շեմով՝ վերին, ստորին եւ պարենային կամ ծայրահեղ աղքատության:

Ո՞վ է համարվում աղքատ

Հայաստանում աղքատ է համարվում այն մարդը, ում ամսական սպառումը (ծախսած գումարը) քիչ է 40867 դրամից: Շատ աղքատ է նա, ում սպառումը չի գերազանցում 33418 դրամը, իսկ ծայրահեղ աղքատ է նա, ով սպառել է մինչեւ 23313 դրամ:

Թեեւ վիճակագրությամբ բնակչության շուրջ 30%-ն է գտնվում աղքատության վերին շեմից ցածր, սակայն մյուս հատվածը եւս սպառման բավարար հնարավորություն չունի։ Հայաստանում մեկ մարդու միջին ամսական ծախսը 2016թ. կազմել է 43978 դրամ, ինչն մոտ 11000 դրամով քիչ է նվազագույն սպառողական զամբյուղի արժեքից, որը կազմում է ամսական 54754 դրամ (2016թ. 4-րդ եռամսյակ): Այս թիվը հաշվարկված է որպես մարդու առողջության պահպանման եւ կենսագործունեության ապահովման համար անհրաժեշտ սննդամթերքի, ոչ պարենային ապրանքների ու ծառայությունների նվազագույն շեմ: Հետեւաբար, բնակչության այն զանգվածը, որն աղքատության վերին շեմից փոքր-ինչ ավել սպառելու հնարավորություն ունի, թեեւ աղքատ չի համարվում, նույնպես չի կարողանում ապահովել մարդու նորմալ կենսագործունեության համար անհրաժեշտ նվազագույն պահանջմունքները:

2011 թվականի մարտի 11-ին 9.0-ից 9.1 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ տեղի ունեցավ Ճապոնիայում։

Երկրաշարժի էպիկենտրոնը գտնվել է Սենդայ քաղաքից 130 կմ արևելք: Երկրաշարժի հիպոկենտրոնը գտնվում է Խաղաղ օվկիանոսի ծովի մակարդակից 32 կմ խորության վրա:Երկրաշարժը առաջացրեց զանգվածային ցունամի, որը զանգվածային ավերածությունների պատճառ դարձավ Ճապոնական արշիպելագի հյուսիսային կղզիներում: Ցունամին տարածվեց Խաղաղ օվկիանոսի ողջ տարածքում; շատ ափամերձ երկրներ, այդ թվում ՝ Ամերիկայի Խաղաղ օվկիանոսի ամբողջ ափը Ալյասկայից Չիլի, նախազգուշացումներ են տվել և տարհանվել: Այնուամենայնիվ, երբ ցունամին հարվածեց այս տեղանքներից շատերին, դա միայն համեմատաբար փոքր ազդեցություն ունեցավ: Չիլիի ափին, որը hestապոնիայի Խաղաղ օվկիանոսի ափից ամենահեռու հեռավորությունն է (մոտ 17000 կմ), գրանցվում են մինչև 2 մ բարձրության ալիքներ:2018-ի սեպտեմբերի 10-ի դրությամբ երկրաշարժի ու ցունամիի զոհերի պաշտոնական թիվը 15,896 է։

Ճապոնիայի քաղաքացիների գույքային կորուստները

Ամենաշատը տուժած քաղաքները.

Ֆուկուսիմա պրեֆեկտուրայում ավերվել է Մինամիսոմա քաղաքի ամբարտակը և 1800 տուն:

Ռիկուզենտակատա — Մոտ 5 հազար տուն ջրի տակ է անցել

Մինամիսանրիկու — 9,5 հազար մարդ անհայտ կորած է:

Սենդայ — ջուրը ողողել է ծովի ափից 10 կմ հեռավորության վրա գտնվող տարածք: Հաղորդվում է, որ անհայտ կորած է շուրջ 650 մարդ:

Յամադա — Մոտ 7200 տուն ջրի տակ է անցել:

աղբյուր

1950-ական թվականներից ի վեր աշխարհում արտադրվոել է ավելի քան 8 միլիարդ տոննա պլաստիկ, որից 3/4-ը այսօր ներկայացված է աղբով: Պլաստիկ թափոնների միայն 9% -ն է վերամշակվում: Եթե ոչինչ չփոխվի, ապա մինչև 2050 թվական Երկրի վրա արդեն կլինի 12 միլիարդ տոննա պլաստիկ թափոն:

Պլաստմասը օգտագործվում է՝ կահույքի պատրաստման համար, կոշիկների առափնյա տարածքների համար, պլաստիկ ցուցադրման պատյանների, տեղեկատվական դարակաշարերի, անձեռոցիկի, կոսմետիկայի տակդիրի համար, խանութի համար առևտրի սարքավորումների, պլանշետներ և հեռախոսների տակդիրների, պլաստիկ տուփերի, բեռնարկղերի, առևտրի համար տուփերի, շշերի և այլն։

ԱԺ-ի արձագանքը պլաստիկի խնդրին։

Էրիկ Գրիգորյանի նախագծով առաջարկվում է 2022 թվականի հունվարի 1-ից առեւտրի օբյեկտներում արգելել մինչեւ 50 միկրոն հաստությամբ պոլիէթիլենային պարկերի եւ տոպրակների վաճառքը եւ իրացումը, բացառությամբ՝ կշռափաթեթավորման եւ երկրորդային հումքից արտադրվածների։

Ցիանիդ

Ցիանիդը բարձր տոքսիկությամբ քիմիական միացություն է։ Այն կիրառվում է հանքարդյունաբերությունու, կաուչուկի, օրգանական ապակու , սինթետիկ ռետինի և այլ միացությունների սինթեզում։ Ցիանիդները պինդ, բյուրեղային նյութեր են, որոնք լավ լուծելի են ջրում, ունեն բարձր հալման և եռման ջերմաստիճաններ։

Հիվանդություններ

Հիմնականում թունավորումները այս վտանգավոր նյութով լինում են ինհալացիոն` թունավոր ջուր կամ սնունդ օգտագործելով։ Գիտական ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ դրա պատճառներն են տարածքում կուտակված ցիանիդից, սնդիկից, ծծմբաջրածնային և ածխաթթու գազերից բաղկացած գազային խառնուրդները:

Լիդիան Արմենիա

Լիդիան Արմենիա, երկրաբանահետախուզական ընկերություն, որը Հայաստանի կառավարությունից Ամուլսարի տարածքում համանուն ոսկու հանքավայրի շահագործման թույլտվություն է ստացել։ Ընկերության կողմից Ամուլսարում հանքավայրի շինարարության ընթացքում բազմիցս վնասվել է մոտակա բնակավայրերի խմելու ջրի խողովակը, աղտոտվել են խմելու ջրերը, ոռոգման համար նախատեսված ջրամբարները, հանքավայրից տարածվող փոշուց վնասվել են և անպիտան են դարձել խոտհարքներըն ու ցանքատարածություններ, կեղտաջրեր են լցվել մոտակա առվակներն ու գետերը։ Լիդիանը ունի նաև Վրաստանում ոսկու հետախուզական «Քելա» նախագիծ, բայց այս պահին այն գտնվում է սառեցված վիճակում։

Նախկին և ներկա իշխանությունների դիրքորոշումները, մոտեցումներն ու քայլերը

Նախկին իշխանությունները կաշառքի դիմաց անտեսում էին բնապահպանական նոմերը, իսկ նոր իշխանությունը փոձեր է կատարում ինչ-որ բան փոխել։ Հիմա այդ հանքերը փակված են և չեն գործում։

Իմ կարծիքով

Իշխանությունները պետք է կարողանան գտնել բալանսը։ Քանի որ հանքարձունաբերությունը Հայաստանում ամենազարգացած ճյուղերից մեկն է իշխանությունները չեն կարող ուղղակի փակել բոլոր հանքերը որովհետև դա ուժեղ ազդեցություն կունենա Հայաստանի բյուդժեի վրա։ Պետք է շատ ուշադրություն դարձնեն հանքերին և բնապահպանական նորմերին։

Հանքարդյունաբերությունը ՀՀ տնտեսության զարգացման ամենամեծ ճյուղերից մեկն է: Ներկայումս պետականորեն հայտնի է օգտակար հանածոների մոտ 670 հանքավայր, շահագործվում են 400-ը, որոնցից 22-ը մետաղական են: ՀՀ-ի հանքայի ռեսուրսների հիմնական մասը գտնվում է Սյունիքի մարզում: Առավել մեծ վտանգ ներկայացնող հանքերը, դրանք մետաղական հանքերն են, քանի որ դրանց շահագործման արդյունքում առաջանում են պոչամբարներ ծանր մետաղներով հարուստ թունավոր թափոնները լցվում են ձորերն ու գետերը: Պոչամբարը թունավոր թափոնների ամբար է, որն առաջանում է հանքաքարի քիմիական մշակման արդյունքում: ՀՀ-ում պաշտոնական տվյալներով կա 19 պոչամբար։Բացի մոլիբդենից հանքավայրում առակ են նաև պղինձ, ռենյում, հերուր, ոսկի, արծաթ, սելեն և հազվագյուտ ու թանկարժեք այլ մետաղներ: Պոչամբարները օգտագործվելուց հետո փակվում են`դառնում մեռյալ գոտիներ: Դրանք պարտադիր պետք է ծածկել հողի հաստ շերտով, տարածքն էլ առանձնացնել փշալարերով և զգուշացնող ցուցանակներ տեղադրել, որպեսզի մարդիկ գյուղատնտեսական կամ այլ գործունեություն չծավալեն այդ տարածքներում:

Ֆիլմում մեծ ուշադրություն են դարձնում գլոբալ տաքացմանը և ածխային կրիզիսին։ Երկրագնդի վրա փոքրանում են ճահճային տարածքները և հալվում են սառցաբեկորները, որի հետևանքով բարձրանում է օվկիանոսների ջրերի բարձրությունը։ Ամեն տեղ կլիման փոխվում է օրինակ՝ անտարկտիդայում հյուսիսային բևեռում և աֆրիկայում և դա բերում է կատաստրոֆիկ հետևանքների խիտ բնակեցված տարածքներում, իսկ դրա պատճառով մեծանում է միգրացիան և մեծանում է փախստականների թիվը։